Ονοματολογία - Περιγραφή Γενικών Όρων, Κύριων Μελών & Εξαρτημάτων

Αυτό το Ναυτικό Λεξικό έχει σκοπό να μπορέσει να βοηθήσει, σε πρώτη φάση, κάθε ενδιαφερόμενο ιδιοκατασκευαστή ή και επαγγελματία ακόμη, για τη σωστή κατασκευή ενός μικρού σκάφους, χρησιμοποιώντας κάποια αποδεκτή μέθοδο ναυπηγοξυλουργικής με ξυλεία ή κόντρα πλακέ θαλάσσης ή και με συνδυασμό των δύο.

Και πρώτα απ’ όλα, για την κατανόηση των "προς εκτέλεση σχεδίων" του υπό κατασκευή σκάφους, απαιτείται η γνώση της Ονοματολογίας κάθε Γενικού Ναυπηγικού Όρου, Μέλους και Εξαρτήματος, που το απαρτίζουν.

Η γλώσσα των ανθρώπων της θάλασσας είναι μια διάλεκτος, που έχει τις ρίζες της στη μεγάλη μας ναυτική παράδοση αιώνων, αν και τις τελευταίες δεκαετίες έχει εμπλουτισθεί με νέες λέξεις, ονοματολογίας κυρίως, ακολουθώντας την εξέλιξη της σύγχρονης τεχνολογίας στο μικρό σκάφος. Σήμερα, υπάρχουν λέξεις, που αναφέρονται σε όργανα ελέγχου, χειριστήρια πανιών, κ.α. και που δεν έχουν ελληνική απόδοση, με αποτέλεσμα να χρησιμοποιείται η ιταλική ή η αγγλική ονομασία τους ή να αναφέρονται περιφραστικά.

ΑΝΕΜΟΙ ΚΑΙ ΜΠΟΦΟΡ

Ίσαλος Γραμμή (Load Waterline): Είναι η γραμμή της θάλασσας, που βρέχει τις πλευρές ενός σκάφους, όταν η θάλασσα είναι ήρεμη και το σκάφος είναι σε κατακόρυφη θέση. Υπάρχει η έμφορτος και η άφορτος ίσαλος.

Κεντρική Γραμμή (Centerline, Διαμήκης Άξονας): Είναι ο διαμήκης νοητός άξονας του σκάφους από την πλώρη μέχρι την πρύμη και χωρίζει απόλυτα συμμετρικά ένα σκάφος, δεξιά και αριστερά.

Κέντρο Πλευρικής Αντίστασης (CLR): Είναι το κέντρο εφαρμογής της συνισταμένης ολικής υδροδυναμικής δύναμης στα ύφαλα.

Κέντρο Πρόσπτωσης (CE): Είναι το κέντρο εφαρμογής της συνισταμένης ολικής αεροδυναμικής δύναμης στα πανιά.

Κιλά ανά Εκατοστό Βύθισης: Είναι το βάρος σε κιλά το οποίο πρέπει να προστεθεί ή να αφαιρεθεί σε ένα σκάφος για να αυξηθεί ή να ελαττωθεί το βυθισμά του κατά 1 εκατοστό του μέτρου, στην περιοχή της ισάλου γραμμής του.

Κοίλον (Depth, Βάθος): Είναι το ύψος του σκάφους στις πλευρές του, που μετριέται στο μέσον του σκάφους, από το κατάστρωμα μέχρι τον πυθμένα, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται το ύψος της καρένας, το πάχος του πετσώματος και του καταστρώματός του.

Κύρτωμα Ζυγών: Είναι η εγκάρσια καμπυλότητα που προσδίδεται στα ζυγά για απομάκρυνση των νερών και για αντοχή.

Μάσκα: Είναι το πλωριό τμήμα των πλευρών, που ορίζεται στις 45ο από την πλώρη, δεξιά και αριστερά.

Μήκος Ισάλου: Είναι το μήκος του ίχνους της στάθμης της θάλασσας στην πλευρά του σκάφους ή πιο απλά το μήκος του σκάφους στην ίσαλο γραμμή.

Μήκος Ολικό (Length Overall): Είναι το μήκος του σκάφους, που μετριέται από τη μια άκρη της πλώρης μέχρι την άλλη άκρη της πρύμης και που συμπεριλαμβάνει όλα όσα εξέχουν από το κύτος, όπως την πλατφόρμα πρύμης, κ.α. Δε συνηθίζεται να λογίζεται μέσα στο ολικό μήκος η δελφινιέρα πλώρης ή το ράουλο της άγκυρας.

Ναυπηγικές Γραμμές (Lines Plan): Είναι το Σχέδιο (το Άλφα και το Ωμέγα), που δείχνει τη γεωμετρική μορφή ενός σκάφους και προσδιορίζει τις διαστάσεις και όλα τα χαρακτηριστικά του. Συνοδεύεται από ένα πίνακα όφσετς (οffsets), που δίνει τις λεπτομερείς διαστάσεις των συντεταγμένων (υψών και ημιπλατών), των διαφόρων εγκάρσιων τομών του σκάφους και όχι μόνο.

Πλανάρισμα (Υδρολίσθηση): Είναι η ιδιότητα ενός σκάφους, να σηκώνει ένα μεγάλο μέρος της πλώρης του έξω από την επιφάνεια της θαλάσσης σε μεγάλες ταχύτητες.

Πλάτος Ισάλου (Breadth Waterline): Είναι το μέγιστο πλάτος του σκάφους στο επίπεδο της ισάλου.

Πλάτος Μέγιστο (Breadth Maximum): Είναι το μεγαλύτερο πλάτος του σκάφους, στην περιοχή καταστρώματος ή κουπαστής, συμπεριλαμβανομένου του πετσώματος και των προστατευτικών ζωναριών.

Πλευρά (Μπάντα): Είναι το μεσαίο τμήμα των πλευρών, που ορίζονται από 45ο–135ο από την πλώρη, δεξιά και αριστερά.

Πλευστότητα: Είναι η ιδιότητα ενός σκάφους να στέκεται στην επιφάνεια του νερού.

Πλώρη (Πρώρα): Είναι το μπροστινό μέρος ενός σκάφους.

Πρύμη (Πρύμα): Είναι το πίσω μέρος ενός σκάφους.

Συντελεστές Σχήματος Σκάφους: Για τη σύγκριση του σχήματος κάτω από την ίσαλο των σκαφών έχει καθιερωθεί αριθμός συντελεστών, που είναι χρήσιμοι για την εξέταση των διαφόρων χαρακτηριστικών ενός σκάφους με παρόμοιους τύπους σκαφών, όπως η αντίσταση στην πρόωση, η χωρητικότητα, κ.α. Αυτοί είναι: Ο συντελεστής εκτοπίσματος ή γάστρας (Cb), ο πρισματικός συντελεστής (Cp), ο συντελεστής ισάλου (Cw) και ο συντελεστής μέσης τομής (Cm).

Σιμότητα Καταστρώματος (Βιάρισμα): Είναι η ανύψωση της πλώρης και της πρύμης σε σχέση με το ύψος του σκάφους στο μέσο. Η σιμότητα και το κύρτωμα των ζυγών ενός σκάφους αυξάνουν την εφεδρική του πλευστότητα.

Σκάφος (Hull, Κύτος, Κουφάρι): Είναι το κυρίως σώμα ενός ναυπηγήματος (πλεούμενου), χωρίς κανένα άλλο επιπλέον βάρος.

Καρένα (Καρίνα): Σε γενικές γραμμές, είναι η βάση πάνω στην οποία στηρίζεται ένα σκάφος και ειδικά όταν δεν υπάρχει σωτρόπι. Η καρένα παίζοντας και το ρόλο πτερυγίου περιορίζει το ξέπεσμα, βοηθάει στο ορτσάρισμα και δίνει ευστάθεια πορείας. Τις περισσότερες φορές, στα ιστιοπλοϊκά σκάφη, στην περιοχή της καρένας, τοποθετείται το απαιτούμενο έρμα.

Κατάστρωμα (Κουβέρτα): Είναι το, κατά κάποιο τρόπο, οριζόντιο τμήμα του σκάφους, που στεγάζει το ναυπήγημα.

Κινητή Καρένα: Είναι ένα πτερύγιο που περιστρέφεται πάνω σε ένα πόλο περιστροφής ή ολισθαίνει, κατασκευασμένο από ξυλεία, κόντρα πλακέ θαλάσσης, αλουμίνιο ή σιδερολαμαρίνα, που δίνει σε ορισμένους τύπους μικρών ιστιοπλοϊκών σκαφών την απαιτούμενη ευστάθεια. Κινείται και προστατεύεται μέσα σ’ ένα στεγανό κουτί, που λέγεται οδηγός κινητής καρένας ή θήκη κινητής καρένας.

Κόκπιτ (Cockpit, Χαβούζα, Χώρος Πηδαλιουχίας/Αναψυχής): Είναι το πρυμνιό μέρος διακυβέρνησης ή αναψυχής ενός σκάφους ή και συνδυασμός των δύο.

Κοράκι: Είναι η προέκταση, που υψώνεται από την πλωριά άκρη του σωτροπιού ή της καρένας, για να σχηματισθεί η πλώρη. Κοράκια υπάρχουν διαφόρων μορφών, ανάλογα του τύπου του σκάφους.

Κουβούσι (Σκέπαστρο): Είναι κάθε τετράγωνο ή ορθογώνιο σκεπαστό άνοιγμα, που υπάρχει στο κατάστρωμα και χρησιμοποιείται σαν κάθοδος ή σαν σκέπαστρο στομίου.

Κουπαστή: Είναι το προστατευτικό οριζόντιο ξύλινο στοιχείο, που τοποθετείται στο πάνω μέρος του πετσώματος ενός μικρού σκάφους ανοικτού τύπου (χωρίς κατάστρωμα) ή του παραπέτου ενός μεγαλύτερου με κατάστρωμα.

Κουφάρι (Hull, Σκάφος, Κύτος): Είναι το κυρίως σώμα ενός ναυπηγήματος (πλεούμενου), χωρίς τίποτε άλλο.

Λαζαρέτα (Lockers): Είναι οι αποθήκες του σκάφους που βρίσκονται κάτω από το κόκπιτ.

Μυξοί (Μυξούδια): Είναι οι τρύπες, που υπάρχουν στις έδρες νομέων, στις εξωτερικές άκρες του σωτροπιού, των διαμηκών ενισχύσεων πυθμένα και τσακίσματος(ων), για να κυκλοφορούν τυχόν νερά, από την πλώρη προς την πρύμη και να μπορούν να αφαιρούνται εύκολα, με τη βοήθεια μιας χειροκίνητης ή ηλεκτροκίνητης αντλίας.

Μπαστιχάγιο: Είναι ένα ζωνάρι, που στηρίζεται περιμετρικά πάνω στην άκρη του καταστρώματος και προστατεύει τους επιβαίνοντες από τα γλιστρήματα.

Μπούνια: Είναι οι τρύπες που υπάρχουν πάνω από το κατάστρωμα, εφ’ όσον υπάρχει κουπαστή ή κάποιο άλλο εμπόδιο, για να φεύγουν τα νερά. Μπούνια υπάρχουν, επίσης, και στα δάπεδα των κόκπιτ (χώροι πηδαλιουχίας), για να φεύγουν τα νερά από την παπαδιά.

Νομείς: Είναι ο εγκάρσιος σκελετός ενός σκάφους. Πάνω στα συγκροτήματα των νομέων στηρίζεται ο διαμήκης σκελετός (διαμήκεις ενισχύσεις και σωτρόπι). Σε σκάφη με "πλατύ πυθμένα", με "απλό, διπλό, κλπ., τσάκισμα" κάθε συγκρότημα νομέων αποτελείται από τους πλευρικούς νομείς, τις έδρες νομέων και τα ζυγά, αν υπάρχουν. Συνήθως, οι έδρες νομέων ενώνονται μεταξύ τους, στην περιοχή του σωτροπιού, με αγκώνες εδρών. Οι έδρες νομέων συνδέονται με τους πλευρικούς νομείς με πλευρικούς αγκώνες ή με επικάλυψη. Τα ζυγά συνδέονται με τους πλευρικούς νομείς κατά τον ίδιο τρόπο. Σε σκάφη "στρογγυλού πυθμένα" οι νομείς λέγονται στραβόξυλα ή σκαρμοί ή πόστες ή μόλες (Κύπρος).

Νεροδιώχτες: Είναι μικροί τριγωνικοί πήχεις, που στηρίζονται στις πλευρές του σκάφους και εμποδίζουν το σπρέι του κόντρα κυματισμού να ανεβαίνει στο κατάστρωμα. Αρχίζουν περίπου από το μέσον του σκάφους, από το ύψος της ισάλου γραμμής και ανεβαίνουν ομαλά προς το κοράκι, δεξιά και αριστερά.

Πάγκοι (Σέλματα): Είναι τα καθίσματα, συνήθως, μιας βάρκας. Υπάρχουν οι πρυμναίοι, μεσαίοι και πρωραίοι πάγκοι.

Πανιόλα: Είναι το αφαιρούμενο δάπεδο πάνω από τις σεντίνες, του εσωτερικού χώρου του κύτους.

Παπαδιά (Καθρέπτης Πρύμης, Άβακας): Είναι ο πρυμναίος τυφλός νομέας ενός σκάφους επενδυμένος, συνήθως, με κόντρα πλακέ. Μπορεί να είναι κεκλιμένος προς τα έξω, προς τα μέσα ή να είναι τελείως κατακόρυφος. Η κατασκευή του είναι ανάλογη των απαιτήσεων του σκάφους.

Παραπέτο: Είναι το περίβλημα, που τοποθετείται πάνω από την επιφάνεια του καταστρώματος (δεξιά και αριστερά) και προστατεύει το σκάφος από τα κύματα και τους επιβαίνοντες να μην πέσουν στο νερό. Παραπέτα, συνήθως, τοποθετούνται σε σκάφη μεταφοράς προσωπικού, σε αλιευτικά, κ.α.

Παρατροπίδια (Επιτροπίδια, Πιτροπίδια): Είναι τα μικρά πτερύγια, που στηρίζονται δεξιά και αριστερά της καρένας και χρησιμεύουν για τη μείωση της γωνίας διατοίχισης (μπότζι) και την ελάττωση της διάρκειας διατοίχισης του σκάφους. Έχει αποδειχθεί ότι, η ενέργεια των παρατροπιδίων είναι μεγαλύτερη στις μεγάλες γωνίες, ενώ στις μικρές το σκάφος διατοιχίζεται, σαν να μην υπάρχουν. Τα παρατροπίδια χρησιμοποιούνται περισσότερο σε αργοκίνητα μικρά πλεούμενα εκτοπίσματος και σε βάρκες.

Πέτσωμα: Είναι το εξωτερικό περίβλημα ενός σκάφους, που στην περίπτωσή μας διαμορφώνεται με κόντρα πλακέ θαλάσσης. Υπάρχουν το πέτσωμα πυθμένα, πλευρών, κλπ.

Πήχεις Πλαναρίσματος (Αναβαθμίδες): Είναι μικρές τριγωνικές πήχεις, που χρησιμοποιούνται μόνο σε ταχύπλοα σκάφη και που στηρίζονται στον πυθμένα τους, δεξιά και αριστερά της κεντρικής του γραμμής. Οι πήχεις πλαναρίσματος βοηθούν το σκάφος να ανασηκώνεται και να ταξιδεύει με ταχύτητες, που υπερβαίνουν τη θεωρητική ταχύτητα της γάστρας του, μειώνοντας τις τριβές και τις αντιστάσεις, λόγω της σημαντικής μείωσης του εκτοπίσματος του.

Ποδόστημα: Είναι η προέκταση, που υψώνεται από την πρυμναία άκρη της καρένας, για να σχηματισθεί η πρύμη. Ποδοστήματα έχουν, συνήθως, τα σκάφη, που δεν έχουν παπαδιά. Σε σκάφη με παπαδιά, το ποδόστημα το αντικαθιστά ο αγκώνας παπαδιάς, που στηρίζεται στο τέλος του σωτροπιού.

Προστατευτικά Ζωνάρια Τσακίσματος: Είναι μονοκόμματα ή ματιστά ξύλινα δοκαράκια, που αρχίζουν από την πλώρη και καταλήγουν στην πρύμη ενός σκάφους, στηριγμένα πάνω στις αντίστοιχες διαμήκεις ενισχύσεις τσακίσματος για να διαμορφωθούν έτσι πλήρεις νεροδιώχτες, συνήθως σε σύγχρονα μηχανοκίνητα ταχύπλοα, προστατεύοντας εκ παραλλήλου την περιοχή από χτυπήματα.

Σεντίνα: Είναι το τμήμα του σκάφους, που βρίσκεται αρκετά χαμηλά, κάτω από τα πανιόλα, όπου συγκεντρώνονται τα νερά, που μπαίνουν ή χύνονται μέσα στο σκάφος.

Σπιράγιο: Το υπερυψωμένο τμήμα του καταστρώματος πάνω από την καμπίνα.

Στραγαλιές: Είναι οι διαμήκεις σανίδες, που αποτελούν το δάπεδο μιας βάρκας και που στηρίζονται πάνω στις έδρες νομέων ή πάνω σε ένα ιδιαίτερο εσωτερικό ξύλιασμα.

Στρίτσο: Είναι το πλωριό τμήμα του σκάφους, όπου φυλάσσεται η καδένα της άγκυρας.

Σωτρόπι: Είναι μια εσωτερική καρένα, που χρησιμεύει για το "δέσιμο" του εγκάρσιου σκελετού του σκάφους και αποτελεί τη σπονδυλική του στήλη. Το σωτρόπι αρχίζει από το κοράκι και καταλήγει στην παπαδιά και στηρίζεται πάνω στο κοράκι, στους αγκώνες εδρών και στην παπαδιά, ανάλογα με τις απαιτήσεις αντοχής του σκάφους.

Ταμπούκι: Είναι καταπακτή με άνοιγμα στο κατάστρωμα, που συγχρόνως εξυπηρετεί και στο φυσικό εσωτερικό φωτισμό και εξαερισμό.

Τζαβέτες: Είναι οι βίδες που συγκρατούν την καρένα ή και το έρμα ενός σκάφους.

Φάλκα: Είναι η είσοδος στην καμπίνα.

Φρακτή (Τοίχωμα, Διάφραγμα, Μπουλμές): Είναι κάθε εγκάρσιο ή διάμηκες τοίχωμα, εσωτερικά του σκάφους. Υπάρχουν οι στεγανές και οι μη στεγανές φρακτές.

Υπερκατασκευή (Καμπίνα): Είναι οποιαδήποτε κατασκευή πάνω από το κύριο κατάστρωμα, για τη δημιουργία των εσωτερικών χώρων ενδιαίτησης.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΚΥΡΙΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΩΝ ΜΕΛΩΝ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΝΑΥΠΗΓΟΞΥΛΟΥΡΓΙΚΗΣ

Για την πιο κάτω Ονοματολογία, χρησιμοποιήθηκαν αρκετές, από τις περιγραφές που επεξηγούνται στο βιβλίο των κυρίων Κώστα Δαμιανίδη - Αντώνη Ζήβα "Το Τρεχαντήρι στην Ελληνική Ναυπηγική Τέχνη".

Ακράπι Ποδοστάματος Πλώρης: Είναι ένα καμπυλωτό ενισχυτικό ξύλο, πάνω από τη σύνδεση του πρωραίου ποδοστάματος με την καρένα.

Αρκάς: Είναι ένα πρόσθετο ξύλο στην πίσω επιφάνεια του πρυμιού ποδοστάματος, για τη στήριξη του τιμονιού.

Ασός (Κανθός): Είναι το διάμηκες λούκι, που διαμορφώνεται στο πάνω μέρος της καρένας και σε συνδυασμό με το κάτω μέρος του ακραπιού καρένας (αν υπάρχει), στηρίζουν τις πρώτες σανίδες ή μαδέρια του πετσώματος, δεξιά και αριστερά, που λέγονται τουρέλα.

Αστάρι: Είναι η σανίδα, που καλύπτει την εξωτερική επιφάνεια του παραπέτου, από το κατάστρωμα μέχρι την κουπαστή.

Βαθυκά: Είναι τα στραβόξυλα πάνω από το πλωριό και πρυμιό ποδόσταμα.

Ζυγοδόκη (Λούρος, Κάτω Κουρζέτο): Είναι η διαμήκης ενίσχυση, που στηρίζεται πάνω στα στραβόξυλα και "κρατάει" πάνω της τα ζυγά της κουβέρτας. Πολλές φορές, σε μεγάλα σκάφη, κάτω από τις ζυγοδόκες τοποθετούνται και επιπλέον λούροι, αν απαιτούνται.

Ζωστήρας (Ζωνάρι, Τσάπα, Αστάρι): Είναι η πρώτη σανίδα του πετσώματος, ακριβώς κάτω από την τρυπητή.

Καβαλάρης και Κόντρα Καβαλάρης: Είναι 2 σειρές μαδεριών, που τοποθετούνται πάνω από το ντουρέλο, από την κάθε πλευρά του σκάφους, συνήθως σε μεγάλα σκάφη, που καταπονούνται πολύ.

Καμάρια (Ζυγά): Είναι τα κυρτά δοκάρια που υποστηρίζουν την κουβέρτα.

Καρένα (Καρίνα, Τρόπιδα): Είναι το μεγάλο ξύλινο δοκάρι, στο κατώτερο μέρος του σκάφους.

Καταφραή:  Είναι το τελευταίο σανίδι του πετσώματος στη μέση ζώνη του σκάφους, που έχει, συνήθως, τριγωνικο σχήμα, με στόχο το φράξιμο των αρμών των γειτονικών σανιδιών.

Κόντρα Καρένα (Ψευτοκαρένα): Είναι το προστατευτικό δοκάρι, που τοποθετείται κάτω από την κυρίως καρένα.

Κοράκι: Είναι το πάνω μέρος του πλωριού ποδοστάματος.

Κουβέρτα: Είναι το κατάστρωμα.

Κουπαστή: Είναι το μέρος των πλευρών του σκάφους, που εξέχει πάνω από την κουβέρτα.

Πανιόλα (Επιφράκτες): Είναι τα σανίδια του δαπέδου στο εσωτερικό ενός σκάφους.

Παραπέτο (Δρύφρακτο): Είναι το στηθαίο, που αποτελεί την προέκταση των πλευρών του σκάφους, μέχρι την κουπαστή.

Πέλλες: Είναι οι διαμορφωμένες σανίδες, που στηρίζονται δεξιά και αριστερά πάνω από την κουπαστή, αυξάνοντας το ύψος των εξάλλων του σκάφους, εμποδίζοντας έτσι, την εισροή των κυμάτων.

Ποδόσταμα: Είναι ένα ξύλινο στοιχείο που αποτελεί την προέκταση της καρένας προς πλώρη και πρύμη. Υπάρχει το πλωριό ποδόσταμα (στείρα) και το πρυμιό.

Σανίδες - Μαδέρια (Επιγκενίδες): Είναι ορθογώνια μακρόστενα τεμάχια ξυλείας, λεπτά ή χοντρά (ανάλογα με το μέγεθος του σκάφους) και χρησιμοποιούνται για τη διαμόρφωση του εξωτερικού περιβλήματος (λέγεται και πέτσωμα) του κουφαριού, της κουβέρτας, κ,α.

Σκαρμοί: Είναι τα καμπυλωτά δοκάρια που ενώνονται, δεξιά και αριστερά, με τη στρώση για τη διαμόρφωση ενός στραβόξυλου.

Σκορπιός: Είναι ένα μπρατσόλι, που συγκρατεί την καρένα με το ποδόσταμο πρύμης.

Στραβόξυλα (Πόστες, Νομείς, Μόλες): Είναι ο εγκάρσιος σκελετός ενός σκάφους, που αποτελείται από δοκάρια με καμπυλωτό σχήμα και αποτελούν τα στραβόξυλα του σκάφους. Κάθε στραβόξυλο, για μικρά και μεσαία σκάφη, αποτελείται, συνήθως, από τρία κομμάτια. Τη στρώση (έδρα) στο κάτω τους μέρος και τους σκαρμούς στα δύο πάνω τους άκρα, δεξιά και αριστερά. Σε μεγαλύτερα σκάφη, οι σκαρμοί γίνονται διπλοί, μέχρι το ύψος της κουβέρτας και μονοί από την κουβέρτα μέχρι την κουπαστή. Οι σκαρμοί συνδέονται με τη στρώση με αλληλοκάλυψη και στερέωση με καρφιά ή καρόβιδες.

Στραγαλιές: Είναι μαδέρια, που ανάλογα με τις απαιτήσεις της κατασκευής εφαρμόζονται εσωτερικά του σκάφους, παράλληλα με το σωτρόπι και συνήθως πάνω στα σημεία σύνδεσης των στρώσεων με τους σκαρμούς.

Στρώση (Έδρα): Είναι το κατώτερο από τα ξύλα ενός στραβόξυλου.

Σωτρόπι: Είναι μια διαμήκης ενίσχυση , (πράγμα ανύπαρκτο ή σπανιότατο για την παραδοσιακή μας ναυπηγοξυλουργική), δημιουργώντας, σε συνδυασμό με την καρένα, ένα ισχυρό "Τ", ενισχύοντας τη διατομή της, αυξάνοντας, εκ παραλλήλου, το βάθος του λουκιού (τον ασό) για να πατήσει σωστά το ντουρέλο (το κατώτατο σανίδι του πετσώματος του σκάφους), αποφεύγοντας τις μελλοντικές διαρροές της περιοχής.

Σώψωμο: Είναι ένα καμπύλο ξύλινο κομμάτι, πάνω από τα βαθυκά, που προεκτείνει το ρόλο του σωτροπιού, σ’ αυτήν την περιοχή.

Τρυπητές: Είναι δύο δοκάρια τα οποία τοποθετούνται αντικριστά,στις πλευρές του σκάφους, έτσι ώστε η κάτω τους επιφάνεια να ακουμπάει στην πάνω επιφάνεια των καμαριών και οι σκαρμοί να περνούν μέσα από τις τρύπες που έχουν από πριν ανοιχτεί πάνω τους γι΄αυτόν το σκοπό.

Φόδρο: Είναι η εσωτερική επένδυση ενός σκάφους με σανίδες, που στερεώνονται πάνω στα στραβόξυλά του.

Φούρμες: Είναι διάφορα στενόμακρα πηχάκια που υποδηλώνουν το σχήμα της γάστρας, κατά τη διάρκεια κατασκευής του σκάφους.

Φουρνιστές: Είναι οι οριζόντιοι αγκώνες, που εφαρμόζονται στην πλώρη και στην πρύμη του κουφαριού, και συνδέουν, αντίστοιχα, μεταξύ τους, τα ντουφέκια, κ.α.

Αγκυρόσχοινο: Το σχοινί που είναι κοτσαρισμένο στη συνέχεια της αλυσίδας της άγκυρας.

Αετός: Είναι η πρυμιά πλευρά (υποτείνουσα) του τριγώνου του πανιού.

Ανεμοδούρι (Ανεμούριο): Είναι ένα σημαιάκι στην κορυφή του ιστού ή ταινίες ραμμένες πάνω στα πανιά. Χρησιμεύουν για τον έλεγχο της επακριβούς ροής του αέρα πάνω τους.

Άουτχολ (Outhaul, Τεντωτήρας): Είναι το σχοινί, που πιάνει στο πορτούζι της μαΐστρας και φερμάρει την ποδιά της προς την πρυμιά άκρη της μάτσας.

Αρματωσιά: Σε γενικές γραμμές, είναι τα συρματόσχοινα και τα σχοινιά, που στηρίζουν τα αντενοκάταρτα και με τα οποία ελέγχονται τα πανιά.

Βαρδάρια: Είναι συρματόσχοινα ή σχοινιά, που πιάνουν πρύμα και χρησιμεύουν στην κάμψη ή στήριξη του ιστού πρύμα.

Βιτζιρέλο: Είναι ο μηχανισμός, που βοηθά τον χειρισμό των πανιών και με το σύστημα γραναζιών που διαθέτει, φερμάρει τα σχοινιά της ιστιοφορίας.

Γραντί: Είναι η πλωριά πλευρά του τριγώνου ενός πανιού.

Εντατήρας: Είναι ο μηχανισμός, που αποτελείται από δύο βίδες με αντίθετα σπειρώματα και οι οποίες κινούνται μέσα σε μια σωληνωτή βάση. Βοηθάει στο τέντωμα των διαφόρων συρματόσχοινων των ξαρτιών ενός σκάφους.

Εξαρτισμός Φράκτιοναλ (Fractional): Είναι αυτός, που ο επίτονος στηρίζεται στην κεφαλή του ιστού και ο πρότονος χαμηλότερα, ώστε να κάμπτεται ο ιστός πρύμα, με έμφαση της κάμψης προς την κορυφή. Έτσι, επιτυγχάνεται το καλύτερο τριμάρισμα του πανιού και κατά συνέπεια κλειστότερες γωνίες προς τον άνεμο./

Εξαρτισμός Μάστχεντ (Masthead): Είναι αυτός, που ο πρότονος και ο επίτονος στηρίζονται στην κεφαλή του ιστού. Η ευθυγράμμιση του ιστού γίνεται έτσι, ώστε αυτό να είναι ευθύ σε όλο του το ύψος.

Επίδρομος (Baby Stay): Είναι ένα συρματόσχοινο παράλληλο ή σχεδόν παράλληλο με τον πρότονο, που πιάνει πιο χαμηλά και συγκρατεί τον ιστό από μια ξαρτόριζα, μεταξύ πλώρης και ιστού, πάνω στην κεντρική γραμμή του σκάφους. Πάνω του, συνήθως, βιράρεται ο φλόκος θυέλλης.

Επίτονος: Είναι το συρματόσχοινο, που συγκρατεί τον ιστό από την ξαρτόριζα της πρύμης.

Ιν-Μπουμ Φέρλινγκ/Ρίφινγκ (In-Boom Furling/Reefing): Σύστημα τυλίγματος/μουδαρίσματος της μαΐστρας μέσα στη μάτσα.

Ιν-Μάστ Φέρλινγκ/Ρίφινγκ (In-Mast Furling/Reefing): Σύστημα τυλίγματος/μουδαρίσματος της μαΐστρας μέσα στον ιστό.

Ιστός (Κατάρτι, Άλμπουρο): Είναι ο στύλος, πάνω στον οποίο ανεβοκατεβαίνει ένα πανί. Φτέρνα ιστού λέγεται το κάτω μέρος του και κορυφή ή λαιμός το πάνω. Υπάρχουν ξύλινοι και αλουμινένιοι ιστοί.

Κάβοι: Τα σχοινιά που δένουμε το σκάφος στον προβλήτα. Όταν δένουμε με την πλώρη ονομάζονται και μουστάκια, ενώ όταν δένουμε με την πρύμη πρυμάτσες.

Κάνιγκχαμ (Cunningham): Είναι το χειριστήριο της μαΐστρας, που φερμάρει ή λασκάρει το γραντί. Είναι για το γραντί το αντίστοιχο του άουτχολ, για την ποδιά.

Κοτσανέλα: Είναι τα εξαρτήματα, που στηρίζονται χωρίς κόμπο τα μαντάρια, οι σκότες και τα σχοινιά.

Κρυφό: Είναι το σχοινί, που φερμάρει (τεντώνει) τον αετό του πανιού.

Μαγγιόρα: Είναι τα ξάρτια, που συγκρατούν τον ιστό από τις πλευρικές ξαρτόριζες, αλλά δεν περνούν από το σταυρό ή τους σταυρούς του ιστού.

Μανέλα: Είναι η χειρολαβή (μανιβέλα) για το γύρισμα των βιτζιρέλων.

Μαντάρι: Είναι το σκοινί για το βιράρισμα των πανιών. Αρχίζει από την κορυφή του πανιού, περνά μέσα από το λαιμό του ιστού με ράουλο και κατεβαίνει προς το κάτω μέρος του ιστού, όπου στηρίζεται και λειτουργεί στην επιθυμητή θέση. Το μαντάρι της τζένοας χρησιμοποιείται και σαν ένα είδος κάνιγκαμ.

Μαντάρι Μπαλονόξυλου: Ανεβάζει και κρατά το μπαλονόξυλο.

Μάτσα (Μπούμα): Είναι ο στύλος, που στηρίζεται με άρθρωση κάθετα στο κάτω μέρος του ιστού και συγκρατεί το πανί.

Μαΐστρα (Μεγίστη): Το πρύμα από τον ιστό, πανί του οποίου η ποδιά πιάνει στη μάτσα.

Μετζάνα: Είναι το πρυμνιό τριγωνικό πανί, που χρησιμοποιείται σε τύπους ιστιοφορίας τύπου Ketch και Yawl. Στην ιστιοφορία Ketch χρησιμοποιείται μεγάλη μετζάνα και στη Yawl μικρή.

Μουδόσχοινα: Είναι μια ή και δύο σειρές από μικρά σχοινιά (σε διαφορετικά ύψη), στερεωμένα πάνω στη μαΐστρα και έχουν σκοπό να τη στηρίζουν πάνω στη μάτσα, σε περιπτώσεις άσχημου καιρού και όταν απαιτείται η μείωση της επιφάνειάς της.

Μπαλατσίνι: Είναι το σκοινί, που κρατάει το πρυμιό άκρο της μάτσας, όταν δεν είναι βιραρισμένη η μαΐστρα. Μπαλατσίνι χρησιμοποιείται αντίστοιχα και στο σπινακόξυλο.

Μπαλένες (Μπανέλες): Είναι εύκαμπτες ξύλινες ή πλαστικές λωρίδες, που στηρίζουν τον αετό του πανιού.

Μπαλόνι (Spinnaker): Είναι ένα μεγάλο τριγωνικό πλωριό πανί, που χρησιμοποιείται όταν το σκάφος αρμενίζει με τον καιρό πρύμα.

Μπαλονόξυλο (Spinnaker Pole, Σπινακόξυλο): Είναι το κοντάρι, που κρατάει το μπαλόνι.

Μπούμβαγκ (Boom Vang, Κρατητήρας Μάτσας): Είναι ένα πολύσπαστο (παλάγκο), χειριστήριο της μαΐστρας, που ρυθμίζει τη γωνία που σχηματίζει η μάτσα με τον ιστό.

Ντάουνχολ (Downhaul): Καθετί, που χρησιμοποιείται για να συγκρατεί ένα πανί και ειδικότερα, το σχοινί που χρησιμοποιείται για να εντείνει το χείλος προβολής ενός πανιού.

Ξάρτια: Γενικά, είναι τα συρματόσχοινα, που στηρίζουν τον ιστό.

Ξαρτόριζες: Είναι τα λαμάκια που στερεώνουν τα ξάρτια πάνω στο σκάφος.

Ολική Ιστιοφορία: Είναι, συνήθως, το άθροισμα του εμβαδού του θεωρητικού φλόκου και της μαΐστρας.

Πανιά (Ιστία): Γίνονται από συνθετικό ύφασμα ντάκρον (dacron), που σε μερικά μέρη του κόσμου λέγεται τερυλέν (terylen) και σπάνια από καραβόπανο. Υπάρχουν τα τριγωνικά και τα τραπεζοειδή πανιά. Σήμερα, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, τα πανιά είναι τριγωνικά. Για ιστιοφορία τύπου Sloop, το πανί που βρίσκεται αρματωμένο στον ιστό και στη μάτσα, λέγεται μαΐστρα ή μεγίστη, ενώ τα πανιά που βρίσκονται πρώρα από τον ιστό έχουν διαφορετικά ονόματα, ανάλογα με το μέγεθος και τη χρήση τους και λέγονται φλόκος θυέλλης, κύριος φλόκος ή εργάτης, τζένοα Νο 3, τζένοα Νο 2, τζένοα Νο 1 και ελαφρά τζένοα, από το μικρότερο στο μεγαλύτερο. Επίσης, πρώρα από τον ιστό μπορεί να τοποθετηθεί και το μπαλόνι, που στηρίζεται πάνω στον ιστό με το σπινακόξυλο.

Παταράτσα: Είναι τα ξάρτια, που συγκρατούν τον ιστό από τις πλευρικές ξαρτόριζες και περνούν από το σταυρό ή τους σταυρούς του ιστού.

Πίκι: Είναι ο στύλος, που στηρίζει ένα τραπεζοειδές πανί στο πάνω μέρος του ιστού. Δε χρησιμοποιείται σε 100% καθαρές ιστιοφορίες τύπου Sloop, παρά μόνο σε παλαιότερες τύπου Gaff Sloop, οι οποίες είναι περισσότερο παραδοσιακές.

Ποδάρι Μπαλονόξυλου: Κρατά το μπαλονόξυλο από κάτω. Δρα αναταγωνιστιστικά με το μαντάρι και με τα δύο ρυθμίζουμε το ύψος του ελεύθερου άκρου του μπαλονόξυλου.

Ποδιά (Βάση): Είναι η βάση του τριγώνου του πανιού, χαμηλά.

Πολύσπαστο Μάτσας (Πόλος Περιστροφής Μάτσας): Είναι η άρθρωση, που συνδέει τον ιστό με τη μάτσα και επιτρέπει την κίνησή της.

Πορτούζια: Είναι μεταλλικοί κρίκοι, που ενισχύουν τις τρύπες πάνω στα πανιά.

Πρότονος (Στάνζος): Είναι το συρματόσχοινο, που συγκρατεί τον ιστό από την ξαρτόριζα της πλώρης.

Ράουλα/Μπαστέκες (Turning Blocks): Είναι διάφοροι κύλινδροι (ροδάκια), που περιστρέφονται γύρω από τον άξονά τους και οδηγούν την κίνηση των διαφόρων σκοινιών των χειριστηρίων των πανιών στα φρένα. Ράουλα υπάρχουν μονά, διπλά ή και τριπλά ακόμα, σε περιπτώσεις δημιουργίας πολύσπαστων.

Ρίφινγκ (Reefing): Είναι το σύστημα τυλίγματος και μουδαρίσματος των πανιών.

Σαλούμπαρδος: Είναι το σχοινί, που φερμάρει (τεντώνει) την ποδιά του πανιού.

Σιδηρόδρομος: Είναι μια μεταλλική λάμα, συνήθως διατομής "Π", πάνω στην οποία κινείται ένα βαγονάκι και χρησιμοποιείται για το τριμάρισμα ενός πανιού.

Σκάτζα Ιστού: Είναι η θήκη μέσα στην οποία στερεώνεται ο ιστός.

Σκότα: Είναι το σκοινί για το τριμάρισμα των πανιών, που πιάνει στο κάτω πρυμνιό άκρο τους. Η σκότα της τζένοας λειτουργεί και σαν ένα είδος άουτχολ.

Σκυλάκια: Μικρά μεταλλικά άγκιστρα με ελατήρια ή γάντζους, από ναϋλον ή πλαστικό που συγκρατούν το φλόκο πάνω στον πρότονο.

Σλαμπ Ρίφινγκ (Slab Reefing): Είναι το συμβατικό σύστημα μουδαρίσματος της μαΐστρας με σειρές από τσαμαντάλια.

Σταυρός Ιστού: Είναι ένας στύλος, που στηρίζεται οριζόντια, κατά το εγκάρσιο, πάνω στον ιστό. Από το σταυρό περνούν τα παταράτσα. Ανάλογα των απαιτήσεων μπορεί να χρησιμοποιηθούν 2 ή και 3 σταυροί.

Τζένοα: Είναι το πλωριό πανί, που κοτσάρεται στον πρότονο και η ποδιά του ξεπερνάει τον ιστό.

Τσαμαντάλια: Είναι μικρά σχοινάκια, που περνούν από πορτούζια σε σειρές, ραμμένα πάνω στη μαΐστρα.

Φέρλινγκ (Furling): Είναι το σύστημα τυλίγματος και μαζέματος των πανιών.

Φλόκος: Είναι το πλωριό πανί, που κοτσάρεται στον πρότονο και η ποδιά του ξεπερνά ελάχιστα τον ιστό.

Φοργκάι (Foreguy): Είναι το σχοινί, που κρατάει και ελέγχει το σπινακόξυλο.

Φρένα (Cam Cleats, Stoppers, Line Brakes): Είναι εκεί απ’ όπου περνάνε τα σχοινιά, από τα χειριστήρια των πανιών και τα μαντάρια, για να ασφαλισθούν αλλά χωρίς να δεθούν. Υπάρχουν πολλοί και διάφοροι τύποι, ανάλογοι των απαιτήσεων της ιστιοφορίας.