Σύγχρονα και Παραδοσιακά
Σχέδια Μικρών Σκαφών
από τον Σταύρο Ψαθέρη
Καλωσήρθατε σ΄αυτήν την ενημερωτική και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα Ιστοσελίδα !!
Ο σεβασμός και η αγάπη μου προς τη θάλασσα, σε συνδυασμό με την ποιοτική κατασκευή σύγχρονων και παραδοσιακών μικρών ξύλινων σκαφών, τόσο από ερασιτέχνες ιδιοκατασκευαστές, όσο και από επαγγελματίες, αντίστοιχα, με παρότρυναν στο να δημιουργήσω αυτήν την Ιστοσελίδα.
Θα μου πείτε, όμως, ότι στην εποχή μας το ξύλινο σκάφος "έσβησε" και ότι η ραγδαία εξέλιξη των πλαστικών υλών έκανε τον πολύ κόσμο να προτιμάει το πλαστικό σκάφος.
Επειδή, από τη μια μεριά, πιστεύω στην "αξία" του ξύλου και από την άλλη, το ξύλο είναι το μόνο που μπορεί να κατεργασθεί, από κάποιον, πολύ πιο εύκολα από κάθε άλλο υλικό, γι' αυτό προσπάθησα, να περιγράψω σε παλαιότερα άρθρα μου, τις πλέον γνωστές μεθόδους κατασκευής - παραδοσιακές και σύγχρονες - ενός ξύλινου σκάφους, για την πληρέστερη ενημέρωση των ενδιαφερομένων.
Σ' όλους μας είναι γνωστό, ότι το κάθε υλικό φθείρεται με την πάροδο του χρόνου και είναι μεγάλο σφάλμα να νομίζουν πάρα πολλοί συμπατριώτες μας, ότι μόνο το ξύλινο σκάφος έχει ανάγκη συντήρησης. Έχει αποδειχθεί στην πράξη ότι Σύγχρονες Μέθοδοι και Υλικά Ναυπηγοξυλουργικής δίνουν μεγάλη διάρκεια ζωής στο σκάφος, χωρίς τις απαραίτητες δύσκολες εργασίες συντήρησής του, όπως το κάψιμο, το καλαφάτισμα κλπ, που ισχύουν, περισσότερο, για την Παραδοσιακή μας Ναυπηγοξυλουργική. Η χρήση κόντρα πλακέ θαλάσσης, κόλλας θαλάσσης και εποξικών ή πολυεστερικών ρητινών, δημιουργούν ένα σκάφος "πραγματικά" στεγανό και υπερβολικά στέρεο, "υψηλής τεχνολογικής αξίας".
Στην Ιστοσελίδα αυτή, ο κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να βρει συγκεντρωμένα:
Ενδιαφέροντα Άρθρα γύρω από τις ιδιοκατασκευές, και όχι μόνο.
Ελληνική Βιβλιογραφία Παραδοσιακής και Σύγχρονης Ναυπηγοξυλουργικής.
Συλλογή από Προδιαγραφές, Αντιπροσωπευτικές Φωτογραφίες και Σχέδια Γενικών Διατάξεων, Τυπικών Εγκάρσιων ή Διαμήκων Τομών, Τυπικών Ναυπηγικών Γραμμών, κ.α, διαφόρων τύπων/κατηγοριών και μεγεθών μικρών σκαφών από 2,40–15,00μ.
Τονίζεται ότι, τα Σχέδια αυτά και οι Προδιαγραφές τους είναι καθαρά Ενημερωτικά και μπορεί να τα χρησιμοποιήσει κάθε ενδιαφερόμενος, που θέλει να κατασκευάσει ή να συγκρίνει ένα άλλο σκάφος, χωρίς η Ιστοσελίδα να έχει κάποια ευθύνη για το αποτέλεσμα.
Αυτά τα Ενημερωτικά Σχέδια έχουν ταξινομηθεί με μια σειρά ανάλογη του τύπου/κατηγορίας και του ολικού μήκους του σκάφους. Σε κάθε σκάφος έχει δοθεί ένα Όνομα για λόγους ευκρίνειας. Όλα τα σκάφη, που η μελέτη τους δίνει τη δυνατότητα να μπορούν να διαμορφωθούν διαφορετικά, για αλλαγή χρήσεως, επισημαίνονται, επίσης, στις αντίστοιχες Προδιαγραφές τους.
Σημειώνεται ότι, επειδή, το βάρος της κύριας κατασκευής των σωστά μελετημένων ξύλινων σκαφών, με κάποια μέθοδο Σύγχρονης Ναυπηγοξυλουργικής, είναι περί τα 10% περισσότερο από το βάρος των αντίστοιχων πολυεστερικών, γι'αυτό οι Κύριες Διαστάσεις και οι υπάρχουσες Προδιαγραφές, μπορούν να συγκριθούν και να χρησιμοποιηθούν, με πλεονέκτημα την εξασφάλιση της σταθερότερης πλεύσης και μειονέκτημα την αμελητέα μείωση της ταχύτητάς τους.
Εδώ, θα ήθελα να κάνω μερικές καλοπροαίρετες συστάσεις, προς όλους τους άπειρους και ονειροπόλους ιδιοκατασκευαστές:
Κατασκευάζοντας μόνος σας ένα σκάφος και αφού φυσικά έχετε στα χέρια σας τα αντίστοιχα Σχέδια, μπορείτε κάλλιστα να προσθέσετε κάτι, που ίσως κατά τη γνώμη σας να το ομόρφαινε ή να του έδινε περισσότερη οντότητα. Ποτέ, όμως, δεν πρέπει να γίνονται αλλαγές, που θα δημιουργήσουν προβλήματα στη γενική διαγωγή του κατά την πλεύση, εκτός αν συμβουλευθείτε τον μελετητή του και κρίνει πως η αλλαγή δεν επηρεάζει την απόδοση και την ασφάλειά του. Ανάμεσα στα άλλα, δεν επιτρέπεται η μετατροπή ενός μηχανοκίνητου σκάφους (ταχύπλοου ή εκτοπίσματος) σε ιστιοφόρο. Πρέπει να αποφεύγεται η αύξηση του πλάτους ή του μήκους του σκάφους, καθώς και η αλλαγή θέσης της μηχανής και των δεξαμενών. Εάν κάποιος θέλει να χρησιμοποιήσει κάποια άλλη ποιότητα υλικού, για το σκελετό και το πέτσωμα του σκάφους, αυτό πρέπει να έχει το ίδιο βάρος και την ίδια αντοχή με το αρχικό υλικό, που συνιστά ο μελετητής στις προδιαγραφές. Είναι μεγάλο σφάλμα η μείωση ή η αύξηση των διαστάσεων και των παχών των διαφόρων μελών ενός σκάφους, χωρίς να ερωτηθεί ένας ειδικός. Όταν λέμε ότι, ένα σκάφος έχει βάρος 100 κιλά, φυσικά δεν παίζει κανένα ρόλο αν η κατασκευή γίνει 90 ή 110 κιλά. Έχει, όμως, μεγάλη σημασία αν γίνει 200 κιλά. Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα τη λανθασμένη διαφοροποίηση της πλεύσης του. Εάν το σκάφος έχει μελετηθεί να κινείται μόνο με εξωλέμβια ή εσω - εξωλέμβια μηχανή, είναι μεγάλο σφάλμα η εγκατάσταση εσωλέμβιας μηχανής και αντιστρόφως.
Δε νομίζω ότι θα ήταν συνετή η ιδιοκατασκευή ενός πλαστικού σκάφους, από έναν ιδιώτη, που θέλει να ακολουθήσει τις μεθόδους που χρησιμοποιούν τα διάφορα ναυπηγεία κατασκευής πολυεστερικών σκαφών και τα οποία διαθέτουν καλούπια, έμπειρο προσωπικό και απαραίτητες εγκαταστάσεις με πλούσιο εξαερισμό και σταθερή θερμοκρασία/υγρασία περιβάλλοντος. Επίσης, προβλέπεται να καλύπτουν όλους τους κινδύνους που καιροφυλακτούν για την υγεία των εργαζομένων και της πυρκαγιάς, επειδή τα χρησιμοποιούμενα υλικά είναι ανθυγιεινά και πάρα πολύ εύφλεκτα. Για τους ιδιοκατασκευαστές, υπάρχουν μέθοδοι και υλικά (κατά τη γνώμη μου, όχι και τόσο αθώα), για τη δημιουργία του σκάφους τους. Από την άλλη πάλι πλευρά, άλλο είναι η διαδικασία της εξωτερικής προστασίας ενός σκάφους με πολυεστερικές ή εποξικές ρητίνες και άλλο η πλήρης κατασκευή του.
Δε συνιστάται, σε καμιά περίπτωση, η κατασκευή ακόμη και της πιο μικρής βάρκας με τη γνωστή σε όλους μας Ελληνική Παραδοσιακή Ναυπηγοξυλουργική Τέχνη, από απλούς ερασιτέχνες ιδιοκατασκευαστές, ανεξαρτήτως της υποτιθέμενης πείρας που έχουν, γιατί θα αντιμετωπίσουν πολλές δυσκολίες και άλυτα ίσως τεχνικά προβλήματα, ακόμα και αν τα Σχέδια που διαθέτουν, υπερβαίνουν το τέλειο.
Η Ελληνική Παραδοσιακή Ναυπηγοξυλουργική μας Τέχνη, βασίζεται πάνω στη Μέθοδο Κατασκευής Σκαφών Λείας Αρμολογίας με Σανίδες, που ξεκίνησε πριν από 4000 χρόνια. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να βρει πολλά και καλά ξενόγλωσσα και ελληνικά τεχνικά βιβλία, που αφού τα μελετήσει, ας αποφασίσει μόνος του, αν θα τα καταφέρει ή όχι.
